Spelregels leren en bewaken is iets wat kinderen bijna elke dag doen. Toch is het niet voor elk kind vanzelfsprekend heel gemakkelijk. Daarom hebben we er een kwartet aan gewijd in Wat zeg je dan? Dát zeg je dan!, het kwartetspel voor sociale vaardigheden. Met vier kant-en-klare zinnetjes die je kind, leerling of coachklant meteen kan gebruiken. Lees hieronder de toelichting.
Het thema voor dit kwartet is aangedragen door Irma Vierstra, zelfstandig psychotherapeut. Hartelijk dank, Irma, voor je altijd grote enthousiasme en creatieve meedenken over dit spel. Het kwartet over ‘Spelregels leren en bewaken’ was de uitbreiding op Wat zeg je dan? Dát zeg je dan! in november 2024.
Spelregels voorzien in behoeftes
Heb je wel eens kinderen zelfstandig een spel zien spelen? Wat hoor je ze zeggen? Ze hebben het veel en vaak over de precieze spelregels. De kinderen zijn bijna voortdurend bezig om spelregels duidelijk te maken, of juist met het variëren van spelregels om het spel nog leuker en interessanter te maken.
Spelregels voorzien in minstens twee belangrijke behoeftes van kinderen. Enerzijds de behoefte aan duidelijkheid: wat zijn de afspraken, wat doen we wel en juist niet? En anderzijds de behoefte aan eerlijkheid en rechtvaardigheid. Het rechtsvaardigheidsgevoel van kinderen is vaak erg sterk. Spelregels maken een spel eerlijk en voorzien daarmee in de behoefte aan rechtvaardigheid.
Toch is het niet voor ieder kind even gemakkelijk om spelregels te doorgronden. Vooral als het kind aanhaakt bij andere kinderen die al met een spel bezig zijn. Zonder toelichting op de spelregels is het best spannend om mee te doen. In het kwartet reiken we vier korte zinnetjes die hierbij kunnen helpen.
Hieronder een korte toelichting op de zinnetjes. De eerste twee zinnetjes gaan vooral over het leren van de spelregels. De laatste twee zinnetjes gaan vooral over het bewaken van regels of het aanpassen ervan om het spel eerlijker te maken.
- Wat spelen jullie? Een kort en bondig zinnetje, maar in al zijn eenvoud erg effectief. Kinderen vinden het meestal erg leuk om uit te leggen hoe hun spel werkt. Dus deze eenvoudige vraag kan een mooie binnenkomer zijn voor kinderen die het moeilijk vinden om aan te haken.
- Wat zijn de spelregels? Opnieuw een eenvoudige vraag, waarmee je kind, leerling of coachklant op een enthousiaste manier kan aanhaken bij anderen. Het kind laat er ook mee zien dat hij of zij de regels serieus wil nemen. Die oprechte belangstelling voor het spel maken het gemakkelijker voor de spelers om andere kinderen toe te laten tot het spel.
- Is dit volgens onze spelregels? Als de spelregels eenmaal zijn uitgelegd, wordt het handhaven ervan belangrijk. Als je kind, leerling of coachklant twijfelt, dan helpt dit zinnetje om bij de andere kinderen te checken of alles nog naar wens gaat.
- Zullen we dit eerlijker maken? Sommige spelsituaties vragen om aanpassingen van de regels. Door het woordje ‘eerlijker’ te gebruiken, speelt je kind in op de behoefte aan rechtvaardigheid.
Zoals altijd zijn deze zinnetjes slechts suggesties. We moedigen je van harte aan om variaties te bedenken die werken voor jouw kind, leerling of coachklant. Zolang je achterliggende gedachte toepast, maken de precieze woorden eigenlijk weinig uit.
Combineren met andere kwartetten
Spelregels leren en bewaken gebeurt natuurlijk altijd in de context van spel. Daarom heeft je kind, leerling of coachklant meestal méér nodig dan alleen deze oneliners. De zinnetjes uit dit kwartet zijn goed te combineren met die uit andere kwartetten. Je kunt ze bijvoorbeeld goed koppelen aan de oneliners uit Je wilt meedoen. Andere goede combinaties zijn die met Om uitleg vragen, Je bent enthousiast, Je verliest een spelletje, Een fout rechtzetten, Loslaten en doorgaan, Succes vieren. Tijdens het spelen kunnen allerlei situaties ontstaan waarin je kind, leerling of coachklant deze sociale vaardigheden nodig heeft.
Aan de slag met spel
Je kunt het complete kwartetspel van Wat zeg je dan? Dát zeg je dan! kosteloos downloaden met de oranje knop hieronder. Je krijgt dan de zelf-printen-versie opgestuurd via e-mail (check je spambox). Je krijgt meteen een flinke stapel kwartetten om mee aan de slag te gaan. En je krijgt nog allerlei bonusmateriaal én elke maand een nieuwe uitbreiding.
Geen zin om zelf te printen? In onze webwinkel zijn kant-en-klare gedrukte edities verkrijgbaar. TIP: download wel de zelf-printen-versie, want dan krijg je een code voor een flinke korting op het gedrukte materiaal.