Afronden en weggaan is de vaardigheid om een situatie die niet goed voor je is te verlaten. Kinderen vinden dat vaak erg moeilijk. In dit artikel reiken we vier kant-en-klare zinnetjes aan, waarmee je kind, leerling of coachklant een onprettige situatie kan afronden en verlaten. Inclusief voorbeelden en uitleg over de achterliggende strategie.
“Afronden en weggaan” is het thema van de uitbreiding van november 2023 op Wat zeg je dan? Dát zeg je dan!, het kwartetspel voor sociale vaardigheden. Onderaan dit artikel kun je het complete kosteloos downloaden als zelf-printen-versie. In de webshop vind je kant-en-klare gedrukte versies.
Hét voorbeeld
Wat voor situaties vragen om passend afronden en weggaan? Hét voorbeeld is wat ons betreft de situatie waarin een kind wordt gepest met woorden. We zien vaak dat kinderen veel langer dan nodig doorgaan met bekvechten. Oók het doelwit! Er ontstaan veel vaker nodig een soort welles-nietes-spelletjes waar maar geen eind aan lijkt te komen. Pesters vinden dat vaak prima: die zijn verbaal meestal sterker dan hun doelwit.
Maar wat als het doelwit eerder besluit om de situatie af te ronden en weg te gaan? En daarvoor de passende woorden paraat heeft? Dát is waarom we dit kwartet hebben gemaakt als uitbreiding op Wat zeg je dan? Dát zeg je dan!
Passende mentaliteit
Voor effectief afronden en weggaan is het heel belangrijk dat het doelwit van verbale pesterijen een passende mentaliteit heeft. Hij of zij mag beseffen dat het oké is om weg te gaan uit situaties die niet prettig of veilig zijn. Dat is niet laf, maar slim. Waarom zou je lang blijf hangen in een situatie die niet goed voor je is?
Maar hoe doe je dat dan, dat afronden en weggaan? Op de kwartetkaartjes geven we verschillende zinnetjes die je kind, leerling of coachklant kan gebruiken. Het zijn voorbeelden, die in allerlei situaties bruikbaar zijn. We moedigen je van harte aan om met je kind, leerling of coachklant te zoeken naar zijn/haar eigen woorden.
En zoals gezegd is mentaliteit hier het belangrijkste. In feite gaat het niet zozeer om wát je precies zegt, maar om dát je het zegt.
Laten we de voorbeelden eens bekijken:
- Dit leidt tot niks. Ik ga weg. Deze oneliner is bruikbaar in verbale pestsituaties, welles-nietes-spelletjes of bij ander eindeloos gekibbel. Je kind, leerling of coachklant legt de zinloosheid ervan bloot en maakt er effectief een einde aan door weg te gaan.
- Dit is tijdverspilling. Ik ga verder. Een variant op de vorige oneliner. Opnieuw benadrukt je kind, leerling of coachklant hiermee de zinloosheid van het gesprek, om vervolgens zijn eigen weg te gaan.
- Hier laat ik het bij. Ik ga. Een oneliner waarmee je kind, leerling of coachklant duidelijk het besluit meedeelt dat het gesprek wat hem/haar betreft voorbij is.
- Genoeg zo. Ik ga iets anders doen. Net als de vorige oneliner geeft je kind, leerling of coachklant met dit zinnetje een duidelijke grens aan, om vervolgens de situatie te verlaten.
We kunnen natuurlijk nooit garanderen dat de pester deze oneliners accepteert. Er is altijd een kans dat het pestgedrag nog doorgaat, of dat de pester het doelwit blijft achtervolgen. In dat geval kan het doelwit nog enkele keren de oneliner herhalen en kijken wat daar het effect van is. Indien nodig kan het doelwit ook andere tactieken toepassen, zoals helpers mobiliseren of een veilige plek opzoeken. Die tactieken vallen buiten het onderwerp van dit artikel.
Combinatie met andere oneliners
De oneliners uit dit kwartet zijn erg goed te combineren met die uit eerder verschenen kwartetten. Vooral de krachtige vragen uit Omgaan met pesterij werken erg goed in samenhang met bovenstaande afronders. Met de krachtige vragen leg je namelijk al de zinloosheid van het pestgedrag bloot. Na die voorzet zijn de afronders een kwestie van inkoppen.
Er zijn nog meer kwartetten die hier handig kunnen zijn, zoals Grenzen aangeven, Nee zeggen, Boosheid uiten, Aangeven dat je even alleen wilt zijn, Opkomen voor een ander, Loslaten en doorgaan en Nee zeggen tegen vrienden.
Een speciale vermelding verdient het kwartet Jezelf aanmoedigen. Het vraagt namelijk best wat moed van het doelwit van pesterijen om situaties af te ronden en te verlaten. Als je kind, leerling of coachklant zichzelf eerst positief toespreekt, dan is de kans op succes groter.
Kortom: de kwartetten bieden heel veel mogelijkheden om een passende strategie te bedenken waarmee je kind, leerling of coachklant moeilijke sociale situaties tegemoet kan treden. Experimenteer er lekker op los met de kaartjes.
Download de kosteloze zelf-printen-versie hieronder of kijk in de webshop voor de kant-en-klare gedrukte versies.