Hulp aanbieden is iets wat veel kinderen en volwassenen graag doen. Het zit diep verankerd in onze menselijke natuur. Hoe goed hun bedoelingen ook zijn, soms vliegen kinderen wel eens uit de bocht bij het aanbieden van hulp. En gaan ze onbedoeld over andermans grenzen. Reden genoeg om eens te kijken hoe je dat hulp aanbieden een beetje handig doet. In dit artikel lees je hoe jij je kind, leerling of coachklant kunt leren om passend hulp aan te bieden aan anderen.
Passend hulp aanbieden leert je kind gemakkelijk met vier korte zinnetjes, die we hieronder toelichten. De zinnetjes komen uit de uitbreiding van maart 2023 op Wat zeg je dan? Dát zeg je dan!, hét kwartetspel voor sociale vaardigheden. Het spel bevatte al een kwartet over hulp vragen. Deze uitbreiding over hulp aanbieden is daar een logische aanvulling op.
Dan nu over die vier oneliners. Zoals bij elk kwartet, zit er achter elke oneliner een gedachte. Een bepaalde strategie of tactiek die maakt dat de oneliner werkt in allerlei sociale situaties. Hieronder lichten we elke oneliner toe en schetsen we de gedachte erachter.
- Heb je hulp nodig? Dit is misschien wel de meest eenvoudige vraag die je kunt stellen als je iemand hulp wilt aanbieden. Het is een gesloten vraag, waar de ontvanger “Ja” of “Nee” op kan antwoorden. Dit maakt dat deze oneliner in allerlei situaties bruikbaar is. Heel handig als je niet helemaal zeker weet of je hulp echt nodig is.
Op het kaartje met deze oneliner is trouwens iets bijzonders aan de hand. De illustratie toont een situatie waarin iemand doelwit is van pestgedrag. Een vriendje ziet dat en checkt bij het doelwit of hij hulp nodig heeft. Met deze illustratie willen we kinderen op een subtiele manier aanmoedigen om schouder aan schouder te staan met mensen die doelwit zijn van pestgedrag. Het is voor ouders, leerkrachten en andere opvoeders ook een mooie kapstok voor een gesprek over omgaan met pestgedrag. - Ik wil graag helpen. Wat kan ik doen? Kinderen vinden het vaak geweldig om volwassenen te helpen bij klusjes. Dat draagt bij aan hun gevoel van competentie en verbinding met de betreffende volwassene. Als hun enthousiasme met ze op de loop gaat, dan kan die hulp echter wel eens een averechts effect hebben. Met deze oneliner leer je je kind, leerling of coachklant om uiting te geven aan de behoefte om te helpen. En om te vragen wat een passende taak is. Dit vraagt enige zelfbeheersing van het kind. Gelukkig is die zelfbeheersing ook te trainen. En is deze oneliner ook daar een handig instrument voor.
- Vind je het fijn als ik je daarbij help? In hun enthousiasme om te helpen, gaan kinderen soms onbedoeld over andermans grenzen. Vooral als de ontvanger eigenlijk helemaal geen behoefte heeft aan hulp. Daarom deze oneliner, waarmee je kind, leerling of coachklant eerst even kan checken of de hulp wel op prijs gesteld wordt. Waar de tweede oneliner uitgaat van de behoefte van de hulpgever, daar richt deze derde oneliner zich op de behoefte van de ontvanger.
- Zal ik je laten zien hoe dat moet? Als je ziet dat iemand worstelt met een taak die jij zelf heel goed kunt, dan is de verleiding groot om de ander het werk uit handen te nemen. Heel goedbedoeld, maar je ontneemt daarmee iemand de kans om te oefenen of iets nieuws te leren. Deze vierde oneliner is een vriendelijk aanbod om te helpen, waar de ontvanger “Ja” of “Nee” op kan antwoorden. En zelfs als het antwoord “Ja” is, dan nog hoeft de hulpgever het werk niet helemaal uit handen te nemen. In plaats daarvan kan hij of zij de taak voordoen, zodat de ontvanger daarna zelf een eigen poging kan doen.
Deze oneliners zijn representatieve voorbeelden van de onderliggende principes. Je kunt natuurlijk zelf varianten bedenken die beter werken voor jouw kind, leerling of coachklant. Deel die varianten trouwens gerust in een comment onder dit artikel. Daar inspireer je ook weer andere lezers mee.
Combineren met andere kwartetten
Zoals gezegd is dit kwartet een logische aanvulling op het kwartet over hulp vragen. Je kunt beide kwartetten goed gebruiken om met je kind, leerling of coachklant in gesprek te gaan over hulp geven en vragen.
Het aanbieden van hulp hangt erg samen met het (h)erkennen van emoties van anderen. De oneliners in dit kwartet zijn passende vervolgvragen als je kind, leerling of coachklant heeft gezien dat iemand verdrietig is, of als iemand boos is.
Hulpvaardigheid komt vaak voort uit enthousiasme. Dus wellicht helpt dit kwartet je kind, leerling of coachklant om eerst uiting te geven aan dat enthousiasme, om vervolgens het hulpaanbod te doen.
Tot slot is dit kwartet over hulp aanbieden ook uitstekend te combineren met het kwartet over aanmoedigen om te vertellen. Zeker als je kind, leerling of coachklant iemand wil helpen die ergens mee zit, doelwit is van pestgedrag of voor andere sociaal-emotionele uitdagingen staat.
Aan de slag met álle kwartetten?
Dit kwartet over ‘Hulp aanbieden’ is de zestiende uitbreiding op Wat zeg je dan? Dát zeg je dan!, het kwartetspel voor sociale vaardigheden van weerbaarheidstrainer Michiel Commandeur.
Zoals je ziet, geeft Wat zeg je dan? Dát zeg je dan! je talloze handvatten om met je kind, leerling of coachklant aan de slag te gaan met sociale vaardigheden. En is hij of zij niet zo sterk met taal? Ook dan zijn de kaartjes uitstekend gereedschap. De kaartjes worden veel gebruikt door medewerkers van organisaties die zich bezighouden met taalontwikkelingsstoornissen, LVB, autisme of Nederlands als tweede taal.
En nu komt: je kunt het complete kwartetspel kosteloos downloaden met de oranje knop hieronder. Zodat je zonder risico kunt kennismaken met dit veelzijdige spel. Je krijgt de zelf-printen-versie van het spel. Met direct de eerste acht kwartetten in je mailbox. En in de dagen daarna alle uitbreidingen, werkvormen en andere tips.
Geen zin om zelf te printen? Dan kun je in onze webwinkel terecht voor de prachtige gedrukte versies.